Katar Havayolları ile Airbus arasında A350 uçakları konusundaki ihtilaf bir türlü çözüme ulaşmadı.
Avrupalı uçak yapımcısı Airbus, son 19 adet A350 uçağını teslim etmeyi reddederek, Qatar Airways ile her türlü ticarî ilişkiyi kesti.
Uçak yapımcısı ile Katar Havayolları arasındaki ticarî anlaşmazlık, 6 Ağustos 2021’de başladı. Qatar Airways, sahip olduğu ağır gövdeli 53 A350 uçağından 21’ini uçuştan alarak yere indirmişti.
Katar Havayolları, buna gerekçe olarak, uçakların gövdesinde boyanın soyulmasını gösterdi. Basit bir boya sorunu mu yoksa uçuş güvenliği sorunu mu, bilinmez ama anlaşmazlık iki taraf arasında hukuk mücadelesine dönüştü ve Airbus ile kıtalararası jeti ilk kez 2015’te göklerle tanıştıran firma mahkemelik oldu.
Airbus, 21 Ocak 2022’de Qatar Airways’in 50 adet A321 uçak siparişini iptal ettikten sonra son olarak Katar Havayollarının son 19 adet A350 uçağının teslimatını da iptal ederek, firma ile sözleşmesini tamamen sona erdirmiş oldu.
Bu yeni iptal kararı, sözleşmeyi sona erdirmek amacıyla uçak yapımcısı tarafından alınan bir dizi karara eklendi ve hava ulaştırmacılığı dünyasında hiç rastlanmayan bir çözüm denemesi oldu.
Gerçekten de, bir havayolu firmasının finansman yokluğu ya da koşulların değişmesi nedeniyle satın almadan vazgeçtiği zaman zaman görülse de yapımcı bir firmanın, müşterinin ödeme kapasitesi bulunmasına rağmen uçak sevk etmeyi reddetmesi pek rastlanan bir durum değil!
Uçuş güvenliğine tehdit mi?
İki taraf da uzlaşmaz bir tutum sergiledi. Katar Sivil Havacılık Kurumunun desteğini alan Katar Havayolları, gövdedeki boyanın bozulmasının uçuş güvenliğini tehdit ettiğini savunmaya başladı.
Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Kurumun (EASA) desteğini alan Airbus da, gövdedeki boyanın bozulduğunu kabul etti. EASA ise boya bozulmasının, denetlediği uçaklarda güvenlik sorunu yaratmadığı sonucuna vardı.
Airbus, gövde yüzeyindeki boya bozulmasının, destek malzemesinin boyası ve metali arasındaki esneklik farklılığından dolayı sıcaklık değişimlerine bağlı olarak oluştuğu belirtti ve bu sorunun sadece kozmetik bir sorun olduğunu bildirerek, Qatar Airways’in uçakları uçuştan almasının haklı gerekçesi olmadığını ifade etti.
Katar, halihazırda A350 uçaklarını bu sebeple yerde tutan dünyada tek ülke durumunda bulunuyor.
1,4 milyar dolar tazminat
Ancak Qatar Airways, mahkemeye başvurdu ve yerde tuttuğu her uçak için günlük 200 bin dolar tazminat talep etti. Bu tazminat toplam olarak 1,4 milyar dolara ulaşıyor.
Airbus da aynı şekilde davranarak mahkemeye gitti ve bu arada Boeing’e uçak siparişi veren Katar Havayollarının suçlamalarının firmanın sınaî ününe zarar verdiğini, Boeing’e verilen siparişin de yaraya tuz basmak anlamına geldiğini bildirdi.
Havacılığın iki devi, zaman zaman yatışan, zaman zaman da kızışan bir mücadele sürdürürken, iki taraf dostane bir çözüme varmaktan söz etse de arasıra tansiyon yine yükseliyor, yine hukukî mücadele başlıyor.
Bu hukukî mücadelede şimdiye kadar iki yenilgi alan Katar Havayolları, yine de vazgeçmiş görünmüyor.
