İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, gerek hazine borçlanmasında gerek reel sektör kredi faizlerinde tarihi dip seviyeye gelindiğini belirterek, bunun kaynak maliyetini çok olumlu etkilediğini söyledi. Geçen yılki yüzde 2,2’lik büyümenin ülkenin ihtiyaçlarına yetmediğini belirten Bali, "Hem iç talebin uyarılması hem büyümenin bu yolla canlandırılması ve faiz politikasının buna hizmet etmesi gerekir. Bankacılık sisteminde de büyümeyi destekleyecek kredi hacmi artışı yaşanması lazım ancak bunun da büyümenin sürdürülebilirliğini sıkıntıya sokacak noktalara gitmemesi gerekir" dedi.
Artık veri ekonomisi
Merkez Bankası’nın sistemdeki gelişmeleri ölçülebilir, çağdaş yöntemlerle izlediğini hatırlatan Bali, Türkiye’nin artık ciddi bir veri ekonomisi haline geldiğini söyledi. Bankanın bazı uygulamalarının ilk başlarda ‘tuhaf’ bulunduğunu hatırlatan Bali, "Faiz koridoru, rezerv opsiyon mekanizması ve kaldıraca dayalı zorunlu karşılıklar gibi uygulamalarını ilk dönem ‘unconventional’ ve ‘unorthodox’ bulanlar oldu. Oysa hangi rutin politika ile sıradışı bir dönemin koşullarını yönetebilirdiniz ki" diye sordu. Yabancıların aksine yurtiçi yatırımcıların bu yeni politika araçlarına güvendiğini söyleyen Bali, "Bu güven olmasa 2012 çok daha zor geçerdi" yorumunu yaptı.
Ülkenin, ‘düşük büyümeye’ fazla tahammülü olmayan yapısına da dikkat çeken Bali, şunları söyledi:
Yüzde 15’i aşmalı
"Bankacılıkta kredi büyümesi yüzde 15’i aşmalı. Sadece tüketici kredileriyle giderseniz, belki yüzde 15 altında da istikrar bozulabilir ama ihracat, istihdam ve yatırımları teşvik edecek krediler ayrıştırılırsa yüzde 15’in üzerindeki artış da istikrarı tehdit etmeyebilir. Kredilerin alt kalemlerinin tek tek kategorize edilip, bunun cari açık ve finansal istikrarla ilintisinin analiz edilmesi gerekir. Örneğin ihracatı belli yüzdenin üzerinde olan firmaya vereceğiniz işletme kredisi dış denge açısından olumludur." Bu konuda yapılan önemli bir düzenlemeye de atıf yapan Bali, 18 Haziran 2012 tarihli BDDK tebliğini hatılattı. " O zamana kadar Merkez Bankası’nın kredi kısıtlama tedbirleri tam karşılık vermezken o tebliğ ile durum değişti. Konut kredisindeki yüzde 75 sınırı hemen sistemi dönüştürdü. Kısacası ince işçilik gerekiyor" dedi.
Türk bankaları yeterli
Bankacılık sektörünün geldiği noktayı ve düşen maliyetleri üçüncü havalimanı ihalesi açısından da değerlendiren Bali, önce verilen rakamı ‘kamu için pek hayal edilebilir değildi’ diye değerlendirdi. Gerekli kredinin yerli bankalardan temin edilebileceği görüşünde olan Bali, şu tespitleri yaptı:
"İş dünyası böyle bir özgüven ortaya koyarsa, kreditörün de buna uyması beklenir. Biz bunu merak ederek risk komitesi çerçevesinde değerlendirme yaptık. Sermaye yeterlilik rasyosu ve kredi yeterlilik açısından bizer için gayet makul olduğunu gördük. Bu kredi ciddi zamana yayılarak devam edecek. Yatırımın da belirli ölçeği hayata geçirilip, onun nakit akışları oluşturulacak.
Avrupa refahı sürdüremez
Adnan Bali, bankacılık sistemindeki sorunlu kredi oranları çift basamaklara tırmanan, genç nüfus işsizliği yüzde 50’yi aşan ve nüfusu giderek yaşlanan Avrupa’daki sorunların artık ekonomik değil sosyal problemler olarak algılanması gerektiğini düşünüyor. Bali’nin tespitleri şöyle: "Üretim ve müteşebbislik açısından zayıf bir Avrupa, sonuç olarak daha maliyetli bir toplum haline geldi. Bunu bir yerden finanse etmek gerekiyor. Avrupa aynı refah düzeyini sürdüremez. Orada ihtiyacın şiddeti kadar bir müdahale yapılamıyor, yapılamayınca da sorun ertelenmiş oluyor."
İş Bankası iyi gidiyor
İş Bankası’na yönelik değerlendirmeler de yapan Bali, bankanın gayet iyi gittiğini vurguladı. Kısa dönem kârlılıktan ziyade uzun dönemli sürdürülebilir performansı gözettiklerini ifade etti Bali, en hızlı büyümeyi ticari kredilerde sağladıklarını söyledi. Bali, "Bu da sadece büyük gruplara kullandırılanlardan değil, Anadolu’da yaygın küçük ve mikro işletmelerle henüz kurumsal olmamış ticari işletmelere verilen kredilerden sağladık. Geçen yıl kurumsal büyümemiz yüzde 6,5 işletme segmentinde büyümemiz yüzde 47. Kredilerimizin yüzde 72’i ticari kredi. Bireyselde ise agresif rekabete girmedik. Sonuçta biz bir ülkenin kaynağını tahsis ediyoruz."
Azerbaycan’da banka arıyoruz
Yurtiçinde 1265 şubeye ulaşan banka, yurtdışı atağını da sürdürüyor. Erbil’den sonra Kuzey Irak’ın Dohuk, Zaho ve Süleymaniye’de şube açtıklarını belirten Bali, Bağdat için de onay aldıklarını söyledi. Azerbaycan’da satın alacak banka aradıklarını belirten Bali, Rusya’da 13 şubesi bulunan bir banka aldıklarını hatırlattı. Bali, "Yurtdışında iştiraklerle birlikte 50 şubeye ulaştık ve toplam 24 milyar liralık aktif büyüklük yönetiyoruz" dedi.
