Rusya’da pazara artık batı uçakları hakim

2007’nin sonunda başlayan petrol krizi ile varil fiyatlarının 100 dolara çıkması, bu eski ve mekanik uçaklara en büyük darbeyi vurdu. Saati en az 5 ton yakıt yakan Rus uçakları, Batı uçaklarının ekonomik yakıtlı tipleriyle rekabet edemez durumda… Halbuki 1990’lı yılların başında BDT turizm potansiyelinin büyük bir kısmını bu eski ama nisbeten ekonomik Rus uçakları taşıyordu.

Rus hükümeti, rekabet için yeni ürünlerinde Amerika ve Avrupa’da üretilen motorları kullanmaya başladı. Ancak bu tür uçaklarda yeterli seriyi yakalayamadılar ve var olan bu yeni uçaklardan TU-204 ve IL 96 uçakları verimli olamadılar. Sık sık ufak tefek teknik arızalar yaşamaya başladılar.

Mevcut IL 86 tipi uçak motorlarının değiştirilmesi; yeni bir uçağı imal etmekle aynı maliyete geldiğinden; Rus uçaklarının varlığı, ciddi bir şekilde tehlikeye girdi.

Özelleştirmenin çok yaygın olduğu Rus havayolu şirketlerinde; sermaye Batı uçaklarının filoya katılması için baskı yapmaya başladı ve sonuçta;
Rus Milli Havayolu AERAFLOT dahil bir çok Rus hava yolu şirketi BOING ve AIRBUS uçaklarını filolarına katmaya başladılar. Rusya’nın en büyük ikinci havayolu şirketi TRANSAERO, bir adım daha giderek havacılığın yıldızı sayılan BOING 747 JUMBO uçaklarından 10 tanesini kendi filosuna katarak, büyük bir sükse yaptı.

Bu atak karşısında Rusya’nın önemli havayollarından S7 SIBIR AIRLINES’da Airbus ve Boing ile ciddi anlaşmalar yaptı.

Rus iç hatlarının önemli bir payını elinde bulunduran UTAIR de, ufak gövdeli 10 adet BOING 737-500 uçakları ile pazara ciddi bir dinamizm ve rekabet getirdi.

Avrupa Sivil havacılığının Rus uçaklarının gürültü ve kirliliğiyle ilgili ciddi uyarıları da bu efsane RUS uçakları için ciddi bir sorun oluşturdu. Hatta Mısır bile Rus uçaklarının inişlerine süreli izinler vererek bazı kısıtlamalar getirdi.

Rus hükümetinin batı uçakları için getirdiği gümrük kolaylıkları da pazardaki hakimiyiti ciddi bir şekilde etkiledi.

Yine de Rusya’da havacılık sadece Rus vatandaşlarının elinde. Kanun gereği yabancılar havayolu kuramıyor. Avrupalı ve Amerikalılar bu kanunu aşamadı ama her zaman olduğu gibi pratik zekalı Türk yatırımcılar Rus yakınları ile bu sorunu çözerek çok yakında pazarın hakimi olacaklar