Havacılığa gönül veren Değerli Okurlarımız,
‘ Ulus Devlet ‘ ve ‘ Üniter Devlet ‘ yapılarının ciddi tehlike altında olduğu günümüzde, TÜRKİYE Cumhuriyeti, toprak bütünlüğü, İstiklal ve İstikbalimizi korumak için askeri, siyasi ve de ekonomik cephelerde yeniden bir ‘Kurtuluş Savaşı’ na girmiştir.
Sözde dost ve stratejik müttefiklerimizin sergilemekte oldukları hasmane tavırlar, açık ve gizli ambargolar, gerek yurt içinde, gerekse sınırlarımızın dışında ve terörü ve terör örgütlerini imha etmek amacıyla yürütülen mücadelenin, sadece milli imkan ve kabiliyetlerle üretilmiş askeri araç ve teçhizatlar ile başarıya ulaşılabileceği gerçeğini bir defa daha gözler önüne sermektedir.
Türk Silahlı Kuvvetleri’mizin gerek yurt içinde, gerekse yurt dışında icra etmekte olduğu tüm harekat ve operasyonlarda görevini en başarılı bir biçimde sonlandırılmasına doğrudan katkı sağlayacak, insanlı ve insansız hava silah sistemlerinin daha yoklukları hissedilmeden askerlerimizin ve güvenlik güçlerimizin kullanımına arz edilmesi hayati bir önem ifade etmektedir.
Bu bağlamda da, tam bağımsız olabilmek için, savunma ve güvenlik teknolojileri konularında ihtiyaç duyulan kritik sistemlerin azami oranda yurt içi, milli imkanlardan karşılanabilmesi büyük bir öneme haizdir.
Gelecekte, askeri ve sivil alanlarda insanlı araçların yerini alması beklenen İnsansız Hava Araçlarını ( İHA’ları ) daha iyi tanımak, İHA Teknolojisini Dünya’da ve Türkiye’mizde tasarlanmasından, alt sistemlerin seçimine ve geliştirilmesine kadar aşamalardaki çalışmaları inceleme amacıyla kaleme aldığımız yazımızın birinci bölümünü sunuyoruz.
İnsansız Hava Araçları (İHA) aerodinamik uçuş kuvvetlerini içinde pilotu bulunmadan, üzerindeki faydalı veya ölümcül yükleri, bağımsız yani otonom veya uzaktan kumanda ile kontrol edilmek sureti ile taşıyan hava araçlarıdır. İHA’lar insansız olmasına rağmen, burada kullanılan ‘insansız’ yanlış bir adlandırma olmaktan öteye gitmemektedir, zira İHA Sistemleri görev yaptıkları süreçte, görev komutanı, pilot, istihbarat analiz personeli, yer bakım personeli ve yük operatörü gibi sürekli insan müdahalesine ihtiyaç duymaktadır.
Konvansiyonel savaş ortamlarında görev yapmakta olan İstihbarat, Gözetleme ve Keşif kabiliyetleri oldukça geliştirilmiş, içinde insan olmadan uçabilen İnsansız Hava Araçları, uzaktan kumanda edilerek veya otonom görev yapabilen ve entegre edilmiş silahları sayesinde, özellikle de hassas zamanlı ve yüksek değerli silah sistemlerine dönüşmüştür.
Öncelerde, insansız hedef uçak sistemlerinden esinlenerek kullanılan ‘Drone’ yerini daha sonraları İnsansız Hava Aracı İHA ifadeleri bırakmıştır. Günümüze yaklaşırken, sadece uçan bir hava platformunu ifade eden İHA’ya ilaveten, bir yer kontrol platformuna ihtiyaç duyulması nedeni ile ”İHA Sistemi” kullanımı daha yaygınlaşmaktadır.
İHA’ lar görev tipi ve gereksinmelerine bağlı olarak, dahili ve harici elektro optik ve kızılötesi görüntü algılayıcıları, Hiperspektral / Multispektral kameraları ile görev icra etmektedirler. Yer kontrol istasyonu veya Görev kontrol istasyonu olarak adlandırılabilen Komuta ve Kontrol unsurları, görüş sahası içinde konuşlandırılabileceği gibi, harekat sahalarının uzağında Uydu üzerinden de görev yapabilirler.
İHA Sistemleri, düşük tedarik ve işletme maliyetleri, daha uzun uçuş süresi, tehlikeli bölgelerde insan kaybı olmadan görev yapabilme, yüksek manevra kabiliyeti, doğru ve yüksek çözünürlü foto temini gibi avantajlar sergilemelerine karşı, olumsuz Meteorolojik şartlardan önemli ölçüde etkilenmektedirler. Olumsuz hava şartları nedeni ile, bazı hallerde İHA uçuşları yapılamamaktadır. İHA’nın ister görüş alanında isterse görüş hattının dışında olsun bir kontrol birimine bağlantılı olması zorunluğu görevin eksiksiz yapılmasını veya görevin başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açabilmektedir.
Başlangıç yıllarında, sadece gözetleme ve keşif platformu olarak değerlendirilen İHA’lar, takılan güdümlü füzeler veya bombalar sayesinde yüksek değer içeren ve zamana hassas hedeflere karşı yakın Hava desteği görevlerinde kullanılan, teknolojik açıdan üst düzeyde ve son derece karmaşık bir silah sistemi haline dönüşmüştür.
İHA Sistemlerinden alınan istihbarat bilgi, resim ve video görüntülerinin anlık değerlendirilmesinin yapılabilmesi ile, komuta kademesinin daha hızlı reaksiyon göstermesi mümkün olabilmektedir.
Bugün, İHA Sistemlerinin konvansiyonel savaşlarda, gözetleme ve keşif, hava desteği görevlerini icra etmeye başlamasına paralel olarak sayıları her an artan dünyadaki yüzlerce firma, binlerce tip ve kullanım amaçlı İHA sistemleri üretip geliştirmektedir.
Dünya genelinde, kabiliyetleri her geçen gün artmakta olan İHA ve İHA Sistemlerinin sınıflandırılması sadece ağırlık ve azami uçuş tavanı baz alınarak sınıflandırılması yeterli olmaktan çok ötededir. İnsanlı hava araçları ile icra edilen hava harekatlarının önemli bir bölümünün İHA Sistemleri ile yapılmaya başlanması ile, icra edilecek görevlerin özellikleri ve kullanım seviyelerine bağlı olarak İHA ‘ların yeniden sınıflandırılmaları da söz konusu olacaktır.
Kalkış ağırlıkları baz olarak alındığında ağırlıkları 20 gr. ile 15 ton arasında değişen binlerce farklı tip İHA’nın sınıflandırılması
sorunu ile karşılaşılmaktadır. Ağırlıkları 150 kg. dan daha hafif olan 1. Sınıfta 2 kiloya kadar Mikro, 2 / 20 kilo arasında Mini, 20 kilodan ağır olan Küçük Kategorideki İHA’lar toplanabilir. 2. Sınıf Taktik İHA’lar ise toplam ağırlığı 150/600 kg olanlarıdır.
Ağırlıkları 600 ve üzeri ağırlıkta olan 3. Sınıf İHA’ları, Orta İrtifada Uzun Süreli Havada kalan (MALE), Yüksek İrtifada ve Uzun Süreli Havada kalan (HALE) ve Saldırı/Muharebe Sınıfı olarak sınıflandırmak mümkündür.
Bir sonraki yazımızda İHA ‘ların, Dünya’da ve Türkiye’de yürütülmekte olan akıllı sistemlerin geliştirilme ve özgün üretim faaliyetlerini konu edeceğiz.
Esen kalınız.
