ABD’li uçak firması Boeing’in yeni model yolcu uçağı ”Boeing 787 Dreamliner” İngiltere’de düzenlenen Farnborough Uluslararası Havacılık Fuarı’nda görücüye çıkıyor.
ABD hava sahasındaki beş test uçuşundan sonra ilk kez uluslararası uçuşunu yapan Boeing 787 Dreamliner yolcu uçağının 9 saatlik yolculuğun ardından İngiltere’de Farnborough havaalanına teker koyuşunu İngiliz televizyonları canlı yayınlandı.
Gelecek hafta Farnborough Uluslararası Havacılık Fuarı’nda ilgiyi üzerine çekmesi beklenen Boeing 787 Dreamliner yolcu uçağının test pilotu Mike Bryan yere indikten sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, ”Şimdi şunu söyleyebilirim, gerçekten depoyu doldurabiliriz ve yolcular bu uçakla yola çıkabilirler” dedi.
Gövdesi ve kanatlarının neredeyse tamamı hafif ve çevre dostu kompozit malzemeden yapılan ilk yolcu uçağı olma özelliği taşıyan Boeing 787 Dreamliner’ın, bu özelliği uçağın yakıtta yüzde 20 tasarruf ve daha az gürültü yapmasına olanak sağlıyor.
Boeing yöneticileri, ilk Boeing 787 Dreamliner’ı bu yılın sonunda Japonya havayolu şirketi All Nippon Airways’e teslim etmeyi amaçladıklarını, ancak teslimatın 2011 yılının başlarına sarkabileceğini söylüyorlar. Boeing’in Japon müşteriye teslimatı zaten üretim sorunları yüzünden iki yıldan daha fazla süredir geçikmiş bulunuyor.
Farnborough Uluslararası Havacılık Fuarı’nda Boeing yeni yolu uçağı Boeing 787 Dreamliner ile en büyük rakibi Avrupalı üretici Airbus ise Airbus A380 ”süperjumbo” yolcu uçağıyla boy gösterecek.
Boeing’in yeni yolcu uçağı Boeing 787 Dreamliner’a 56 şirket 150 milyar dolar tutarında 868 adet sipariş verdi. Firmanın 2004 yılında bu uçak için başlattığı program çeşitli sorunlar nedeniyle iki yıldan fazla bir süredir sarkmış durumda. Boeing 787-8 yolcu uçağı 210-250 ve Boeing 787-9 yolcu uçağı ise 300 yolcu kapasiteli ve bu uçağın liste fiyatı 161 milyon dolardan başlıyor.
-HAVACILIK SEKTÖRÜNDE REKABET KIZIŞIYOR-
Bu arada dünyanın en büyük ticari yolcu uçağı üreticileri Boeing ve Airbus, orta büyüklükteki yolcu uçağı piyasasında Kanadalı Bombardier, Çinli Comac, Rusya’nın Irkut ve Brezilya’nın Embraer firmalarının büyüyen rekabetiyle karşı karşıya bulunuyor.
Boeing ve Airbus şu anda sektörde üretimin üçte ikisinden fazlasını yapıyor ve satışların yüzde 40’ını elinde bulunduruyor. Ancak küçük rakiplerin rekabeti giderek arttığı sektörde Kanadalı uçak üreticisi Bombardier yeni nesil bölgesel uçağı C serisi için bu yıl Republic Airways şirketinden 80 uçak siparişi aldı.
Airbus’a bağlı Avrupa Havacılık ve Uzay Ajansı (EADS) Başkanı Louis Gallois, ”Şimdi yeni rakiplerimiz var” diyerek durumu kabul ediyor, ancak Bombardier ve Çinli Comac’ın, Airbus 320 ve Boeing 737 için piyasada rakip olmasının yılları alacağını söylüyor.
Bombardier’in C serisi uçağının ilk teslimatını 2013 yılında yapması bekleniyor. Çin ticari uçak şirketi Comac ise yolçu uçağı C919’u ise ilk olara 2016 yılında teslim etmeye hazırlanıyor. Büyük firmaların rakipleri arasında Rusya’dan Irkut ve Brezilya’dan Embraer de bulunuyor.
-KÜRESEL KRİZİN OLUMSUZ ETKİSİ-
Öte yandan küresel ekonomik kriz nedeniyle havacılık sektörü iki yıldır sıkıntılı günler geçiriyor.
Küresel ekonomideki toparlanmanın yavaş olması ve devletlerin ulusal savunma bütçelerinde ciddi kesintiye gitmesi sektöre ilişkin kaygıların sürmesini sağlarken, sektör uzmanları, geçen yıl Paris’in dışında düzenlenen Le Bourget Uluslararası Havacılık Fuarı’na nazaran Farnborough Uluslararası Havacılık Fuarı konusunda daha iyimser olmaya çalışıyorlar.
Forecast International şirketinden Raymond Jaworowski, ”Birçok şey ekonomideki toparlanmanın sürmesine bağlı, resesyonda çifte dip olursa o zaman bütün iddialar suya düşer. Bu yıl sonunda siparişlerin hızlandığını görmeye başlamalıyız” dedi.
Cenevre merkezli Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), geçen yıl 9,4 milyar dolar zarar eden uluslararası hava taşımacılığı sektörünün, bu yıl 2,5 milyar dolar kara ulaşacağını tahmin ediyor.
Uluslararası hava taşımacılığında toparlanmaya Asya ve Kuzey Amerika’nın öncülük etmesi bekleniyor. Bazı havayolu şirketlerindeki grevler, borç krizleri ve İzlanda’da volkanın püskürmesinin yol açtığı kül bulutlarının havayolu trafiğine vurduğu darbe Avrupa’da toparlanmanın önündeki en büyük engelleri oluşturdu.
Farnborough’daki fuara 38 ülke katılacak, Mısır, Tayvan ve Fas fuarda ilk kez temsil edilecek.