ABD’de Uçuş Gecikmeleri İçin Nakit Tazminat Rüzgarı Tayfesinde: U.S. Department of Transportation’dan (DOT) Yolcu Lehine Beklenen Düzenlemede Geri Adım
ABD Ulaştırma Bakanlığı, havayolu gecikmelerinde yolcuya nakit ödeme getirmeyi amaçlayan önerisini çekerek havayollarını koruyan bir tavır benimsedi.
Washington — Amerika Birleşik Devletleri’nde havayolu yolcularının, geciken veya iptal edilen uçuşlar karşısında nakit tazminat alma hakkı önündeki en somut adımda geri çekilindi. Ulaştırma Bakanlığı (DOT) birbirini izleyen yönetmelik hazırlıkları sürecinde, gecikmeler nedeniyle yolcunun maddi mağduriyetini giderme hedefiyle ilerleyen nakit ödeme zorunluluğu önerisini sonlandırma kararı aldı.
Geçmişte, uçuşların havayolu kaynaklı gecikmesi veya iptali durumunda, nakit telafi, ücretsiz yeniden rezervasyon ve yeme-konaklama masraflarının havayolu tarafından karşılanması gibi kapsamlı haklar üzerinde çalışıldı. Örneğin gecikme süresine göre 200 – 300 USD’den başlayıp, 9 saat ve üzeri durumlarda 750–775 USD’ye kadar nakit ödeme öngörülüyordu.
Ancak DOT’un bu yöndeki önerisi kısa sürede yavaşladı. Havayollarının yoğun itirazları ve “gereksiz düzenleyici yük” değerlendirmesi, projeyi rafa kaldıran temel etkenler olarak öne çıktı. İşletmeler, bu tür tazminat yükümlülüklerinin bilet fiyatlarını artırabileceğini savundu.
Yolcu Hakları Açısından Değerlendirme
- Bu kararla birlikte ABD’de uçuş gecikmesi veya iptali yaşayan yolcular için otomatik nakit tazminat hakkı gündemden büyük ölçüde çıktı.
- Yolcular hâlâ bilet ücretinin iadesi, alternatif uçuş teklif edilmesi veya konaklama hizmeti gibi bazı haklara sahip olsa da, nakit ödeme hususunda net bir düzenleme şu an yürürlükte değil.
- Bu durum, özellikle Avrupa Birliği’nde geçerli olan ve uçuş gecikmeleri durumunda 250–600 € aralığında tazminat öngören düzenlemelerle (örneğin Regulation (EC) No 261/2004) kıyaslandığında ABD’de yolcu lehine korumanın daha sınırlı olduğunu gösteriyor.
Havacılık Sektörü ve Operasyonel Etkiler
Havayolları açısından bu tarz tazminat yükümlülüklerinin kaldırılması veya ertelenmesi, operasyonel esneklik ve maliyet kontrolü açısından olumlu karşılanıyor. Ancak bu aynı zamanda yolcu memnuniyeti beklentilerinin yükseldiği bir dönemde hizmet kalitesi baskısını da artırabilir.
Havayolu gecikmelerinin nedenleri arasında personel eksikliği, ekipman arızası, hava trafik kontrol sorunları ve hava koşulları gibi faktörler yer alıyor. Söz konusu öneri ise özellikle havayolu kaynaklı gecikmeler için nakit tazminat mekanizması sunmayı amaçlıyordu.
ABD’de uçuş gecikmeleri ya da iptallerinde nakit tazminat beklentisi şu an için fiili olarak uygulanmıyor. Yolcular için çeşitli haklar hâlen mevcut olsa da, “havayolu kaynaklı gecikme” gibi özel durumlarda devreye giren otomatik tazminat sistemi beklenen şekilde yürürlüğe girmedi. Bu durum, sektörde yolcu ve havayolu şirketleri arasındaki dengenin halen havayolu lehine olduğunu ortaya koyuyor.
