ABD Havayolları, Yolcuların Uçuş Verilerini Hükümete Satıyor mu?
Haziran 2025 – Washington
404 Media tarafından elde edilen iç belgeler, ABD’nin başlıca havayolu şirketleri tarafından ortaklaşa sahip olunan Airlines Reporting Corporation (ARC) adlı veri toplayıcının, vatandaşların uçuş bilgilerini Customs and Border Protection (CBP) ile paylaştığını ortaya koydu. CBP ise bu verileri, “ilgili kişilerin” tespit edilmesi amacıyla federal, eyalet ve yerel kolluk kuvvetlerine sağlamak için kullanıyor.
Neler Dahil Ediliyor?
-
Yolcuların isim, uçuş rotası ve ödeme bilgileri gibi hassas veriler,
-
ARC’nin sunduğu Travel Intelligence Program (TIP)‘ta günlük güncellenen ve 1 milyardan fazla kayıt içeren bir veritabanı mevcut. Veriler, geleceğe dönük uçuş rezervasyonlarını da kapsıyor.
Ancak önemli ayrıntı: ARC, CBP ile yaptığı sözleşmede verilerin kaynağının açıklanmaması şartını koşturmuş durumda.
Yasal ve Etik Tepkiler
-
Oregon Senatörü Ron Wyden, bu durumu “şeffaf olmayan, vatandaşların verilerinin gizlice satılması” olarak niteledi ve ARC sahiplerine şeffaflık çağrısında bulundu.
-
Sivil haklar uzmanları, bu yöntemin mahkeme izni ya da mahkeme celbi olmadan yürütülen toplu gözetim (bulk surveillance) anlamına geldiğini ve veri toplayıcılar aracılığıyla yasal korumaların aşılabileceğine dikkat çekiyor.
CBP ve ARC’den Açıklamalar
-
CBP, bu verilerin yalnızca soruşturma kapsamında ihtiyaç duyulduğunda ve katı gizlilik politikaları çerçevesinde kullanılacağını belirterek veri güvenliğini savunuyor.
-
ARC, TIP programının 11 Eylül 2001 sonrası “ulusal güvenlik ve suç soruşturmalarına destek için” oluşturulduğunu ve yalnızca kayıtlı seyahat acentelerinin rezervasyon bilgilerini içerdiğini açıkladı.
Yolcular İçin Ne Anlama Geliyor?
-
Rezervasyonlarınız ARC sertifikalı acenteler (Expedia gibi) aracılığıyla yapıldıysa kişisel bilgileriniz CBP’nin veritabanında yer alıyor olabilir.
-
Veriler, istihbarat ve kolluk amacıyla analiz ediliyor. Ancak, hangi kriterlerle kimler “ilgili kişi” olarak tanımlanıyor, bu net değil.
Genel Değerlendirme
-
Hukuki boşluklar: Mahkeme izni olmaksızın veri paylaşımı yapılabiliyor.
-
Gözetim endişesi: Toplu veri satışı, dijital gizlilik haklarına doğrudan müdahale olarak değerlendiriliyor.
-
Yasal ihtiyaç: Uzmanlara göre, bu uygulamanın hukuken denetlenmesi, kongre tarafından gerekli yasal düzenlemelerin yapılması elzem.
