Hong Kong merkezli savunma dergisi Asian Kanwa, Çin’in Ukrayna’dan aldığı uçak gemisi Varyag’ı tamamen restore ederek pilot eğitimine hazır hale getirdiğini iddia etti. Dergi, restorasyonun tüm yaşam ve çalışma alanları ile motor, güç kaynakları, navigasyon sistemleri gibi teknik donanımı kapsadığını bildirdi. Analistler, Varyag’ın donanmanın temel uçak gemisi kabiliyetlerinin geliştirilmesinde kullanılabileceğine işaret ediyor.
Çinli truist sayısı 77 bin de kaldı.
Çin Hükümeti, Ukrayna’dan satın aldığı ve motoruyla dümeni olmadığı için ‘yüzer kütle’ olarak adlandırılan Varyag’ı Boğazlar’dan geçirebilmek için Türkiye’ye Resmi Turist Güzergahı Statüsü vermiş, turizm sektörünü de 2.5 milyon Çinli turist gelecek hayali sarmıştı. Çin basınında yer alan son haberlere göre, 2010’da Çin’den Türkiye’ye giden turist sayısı yıllık bazda yüzde 12 artış göstererek 77 bine ulaştı.
Varyag’ın kısa tarihi;
Varyag Amiral Kuznetsov sınıfı çok amaçlı bir Sovyet uçak gemisiydi. 6 Aralık 1985’de Nikolayev’in Güney Nikolayev tersanesinde Sovyetler Birliği’nin 2. uçak gemisi olarak kızağa konduğunda Riga adıyla biliniyordu. 4 Aralık 1988’de denize indirildi. Adı, 1904’de Japon donanmasına bağlı savaş gemilerince sıkıştırılan ve mürettebatı tarafından teslim olmamak için batırılan Rus savaş gemisi Varyag’ı hatırlatması için Varyag olarak değiştirilmişti.
Rusya ve Ukrayna arasında yapılan bir anlaşmayla gemi 1993 yılında Ukrayna’ya bırakıldı. Geminin yapım çalışmaları maliyet sorunu sebebiyle 1992’de henüz %67 oranında tamamlanmışken durdurulmuştu. Gemi açık arttırma yoluyla satışa konuldu. motorları ve dümeni yoktu.
İngiltere, gemiyi 1996 yılında hurda olarak satın aldı. Ancak daha sonra sözleşme Ukrayna tarafından iptal edildi ve gemi askeri amaçlarla kullanılmama şartıyla 1998 yılında 20 milyon ABD Doları’na Agencia Turistica e Diversoes Chong Lot Limitada isimli bir Makao turizm şirketine satıldı. Savaş gemisi olarak kullanılmaması için elektronik sistemleri ve güç kaynağı Ukrayna tarafından sökülmüştü.
Rus basınına göre sözkonusu turizm şirketi paravandı ve gemi Çin Halk Cumhuriyeti donanmasına katılacaktı. Aynı iddia uluslararası savunma yayınları tarafından tekrarlandı ve Çin’in gemiyi uçak gemisi teknolojisini elde edebilmek amacıyla istediği vurgulandı. Geminin açık denizlere ulaşabilmek için İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçmesi gerektiğinden tartışmaya Türk basını ve kamuoyu da katıldı.
Türk basının asıl endişesi geminin boğazlarda kaza geçirmesi halinde boğaz trafiğinin en az 6 ay tamamen duracağı yönündeydi. Türkiye ise geminin hem bir savaş gemisi olması hem de motor ve dümeninin olmayışı sebebiyle Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ni gerekçe göstererek Karadeniz’den Ege’ye geçiş için boğazların kullanılmasına izin vermiyordu.
Genelkurmay Başkanlığı ve Dışişleri Bakanlığı’nın Çin’le ilişkilerin geliştirilebilmesi için geminin geçişine izin verilmesi gerektiği yönündeki görüşlerine Çin’in verdiği 1 Milyar ABD Doları tutarında teminat mektubu 1, geminin askeri amaçlarla kullanılmayacağı ve Türkiye’ye hatırı sayılır miktarda turist gönderileceği sözü eklenince Türk hükümeti geminin tamamen boş olması şartıyla geçişine izin verdi.
.jpg)
