Ülkemizde de son günlerde sık yaşanan drone tartışmaları, ABD’de uzun zamandır gündemdeydi. Havalimanların üzerinde sorumsuzca uçurulan insansız hava araçları nedeniyle içinde yüzlerce kişinin bulunduğu uçakların düşme tehlikesi geçirmesi ve elbette içindeki yolcularla birlikte düştüğü yerdeki belki yüzlerce başka kişiyi de riske atacak uçak kazalarının, birkaç yüz dolara satılan çocuk oyuncağı kıvamındaki denetimsiz insansız hava araçları yüzünden son derece kolayca gerçeğe dönüşebilecek olması korkusu, tüm dünyanın gözlerini drone’lara çevirdi.
Ayrıca sadece uçakların düşmesi tehlikesi değil, drone’lar ile insanların özel hayatına tecavüz edilmesi, çatıların üzerinde, üst katların pencereleri ve balkonları önünde insansız hava araçlarının uçurulması, evlerinde masumca oturan insanların mahremiyetinin ihlal edilmesi anlamına geliyor. Komşunuzun yaramaz çocuğunun, üzerine kamera bağlı, bir iki avuç büyüklüğündeki bir drone’u, yazın açık pencerenizden evinizin içine kadar sokup mahrem görüntülerinizi kaydetmesi o kadar kolay ki, bu konularda gerekli yasal önlemler alınmazsa, insanların maddi manevi büyük zararlar görebileceği vakaların yaşanması, çok kolay olacak.
Özellikle de Türkiye’de, mahremiyetin namus davası olarak görüldüğü bir kültürün içinde, kendilerince eğlence amacıyla komşularını taciz etmeye kalkışacak bilinçsiz ve sorumsuz drone kullanıcılarının, cinayetlere kadar varan acı gerginliklere kapı açacağını tahmin etmek zor değil. Kaldı ki ABD’de, drone’lar ile bu tür mahrem videoların artık bilinçli olarak çekildiğini ve internette yayınlandığını YouTube gibi kanallarda kolayca görebilirsiniz. Evinin çatısında üstsüz güneşlenen güzel komşusunu drone ile izleyeni mi dersiniz, eşiyle yatak odasında mahrem anlar yaşayan komşularını yine drone’lar ile takip ederken kahkahalar atan röntgenci sapkın kullanıcılar mı isterseniz, YouTube’da hepsinden örnekler bulabilirsiniz.
ABD şimdi, giderek kontrolden çıkan bu manyaklığa karşı önlem almak için drone kullanımına ciddi yasaklar getiriyor.
Yeni tasarlanan yönetmeliğe göre insansız hava araçları artık belli bir yüksekliğin üzerinde uçuş yapamayacak. Drone üreticilerinin araçlara otomatik olarak 150 m sınırı getirmesi zorunluluğu koyulacak. Böylece, kullanıcı istese bile insansız hava araçları hava trafiğini tehdit edecek yüksekliğe çıkamayacak. Ayrıca tüm drone uçuşları, gündüz vakitlerinde yapılacak.
Gece drone uçurmak yasak olacak. Elbette, dorne kullanıcıları, drone’ları uçururken onunla göz temasını kaybetmemek zorunda olacak. Yani drone’u alıp komşusunun açıp penceresinden içeri sokarak çıplak komşusunu kayıt altına almaya kalkışması, doğrudan suç haline gelecek. Bu kural sayesinde, drone’ların, çevredeki mala ve cana zarar vermesinin de önüne geçilecek.
Ancak tüm bu kurallar, drone ile teslimat yapmayı planlayan Amazon’un tüm işlerini bozacak gibi görünüyor. zira onlarca kilometre ötedeki müşterilerine, günün her saati otomatikleştirilmiş drone’lar ile teslimat yapmayı planlayan Amazon, artık drone uçurma yeteneğini kaybedecek. Elbette benzer şekilde teslimat sistemi kurmayı planlayan posta servisleri de şok içindeler.
Bakalım, bu kurallar ne kadar esnetilecek veya ne kadar katı şekilde uygulanacak. Zira drone’ların insanlara zarar verecek şekilde kullanılması mümkün olduğu gibi, hızlı teslimat, belli bölgelerde güvenlik kontrolleri, arama kurtarma, sinema-film endüstrisi gibi alanlarda çok önemli faydaları da var.
