Havayolu Yolcu Verilerinin Hükûmete Satıldığı Gizli Program Sonlandırılıyor
— Airlines Reporting Corporation (ARC) “Travel Intelligence Program”ını (TIP) kapatma kararı aldı
Son yıllarda gündeme gelen ve tartışmalara neden olan bir uygulama, ABD’de büyük hava yolları tarafından ortaklaşa yönetilen veri aracı kuruluşu ARC’nin, milyonlarca yolcuya ait uçuş ve ödeme bilgilerini birden çok hükûmet kurumuna satmasına dayanan programın sonuna geldi.
Programın İçeriği
- Program kapsamında, ABD iç hatlarında seyahat eden yolcuların isimleri, uçuş güzergâhları, rezervasyon tarihleri ve kredi kartı/ödeme bilgileri gibi oldukça kapsamlı kişisel veriler toplandı.
- Bu veriler, doğrudan ya da aracılar üzerinden bilet alan yolculara ait olup, veri sağlayıcısı ARC’nin “Travel Intelligence Program (TIP)” adlı ürününde yer aldı.
- Hükûmet kurumları — özel olarak iç güvenlik, sınır koruma ve vergi denetimi gibi birimler — bu veritabanına doğrudan erişim sağlayarak mahkeme celbi ya da yasal sürece gerek kalmadan arama yapabiliyordu.
Neden Tepki Geldi?
- Yolculardan açık bir şekilde bu verilerin toplanışı ve satışı hakkında izin ya da bilgilendirme alınmadığı belirtiliyor. Bu durum, özel yaşam hakkı ve kişisel veri koruma açısından ciddi endişeler doğurdu.
- Bazı senatörler ve sivil toplum kuruluşları, bu tür toplu veri satışının yargısal denetim olmadan “toplama” mantığına dayandığını ve gözetim sınırlarını zayıflattığını ifade etti.
- Basında çıkan belgeler, ARC’nin bazı sözleşmelerinde veri sağlanan kuruluşlardan kaynak belirtilmemesi yönünde talepler yer aldığını gösterdi.
Son Gelişme: Program Kapatılıyor
- Yoğun baskı, medya takibi ve denetleyici kurumların tepkileri üzerine ARC, TIP adlı programı kapatma kararı aldı.
- Şirketin bu kararı, hükümet kurumlarının veri kaynaklarını gözden geçirmesine ve veri aracısı iş modeline yönelik yeniden değerlendirmelere yol açtı.
- Ancak, programın tam olarak ne zaman sona ereceği, hangi aşamalardan geçeceği ve veri tabanında hâlâ erişilebilecek eski verilerin akıbeti gibi detaylar henüz kamuoyuna tümüyle açıklanmış değil.
Ne Anlama Geliyor?
- Yolcular açısından, bir hava taşımacılığı sürecinde sağlanan bilgilerin — özellikle aracılar ve üçüncü taraf kanallar üzerinden yapılmış rezervasyonlarda — kaçınılmaz olarak izlenebileceğini gösteren bir uyarı niteliği taşıyor.
- Hukuk ve düzenleme açısından, kişisel verilerin hükûmet kurumları tarafından satın alınmasına dair mekanizmaların, yargı denetimi ve şeffaflık ilkeleriyle uyumlu olması gerektiğini yeniden gündeme getirdi.
- Gelecekte benzer veri satış modelleriyle karşılaşılmaması için, hem uçuş sektörü hem de veri aracılığı yapan kuruluşlar açısından etik ve düzenleyici standartların yükseltilmesi ihtiyacı ortaya çıkmış durumda.
