NTSB Ön Raporu: UPS 2976 Kazasında Sol Motor Pylonunda Yorgunluk Kaynaklı Kırılma Tespit Edildi – UPS MD-11 Filosu İnceleme İçin Uçuşlardan Çekildi

ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB), 4 Kasım’da Louisville’de gerçekleşen UPS 2976 kazasına ilişkin ön raporunu yayımladı. Rapora göre uçak kalkış sırasında rotasyondan hemen sonra, sol kanattaki bir numaralı motorun pylon bağlantı noktasında meydana gelen yapısal yorgunluk nedeniyle motorun kanattan ayrıldığı değerlendiriliyor. Kazada uçak tahrip olmuş, üç mürettebat ile yerde bulunan 11 kişi hayatını kaybetmişti.

Havalimanı kamera görüntülerinin detaylı incelemesine göre motor ve pylon yapısı, uçak henüz 30 feet irtifayı bile geçemeden, sol kanattan koparak alevler içinde gövde üzerinden arc çizerek ayrıldı. Kontrol kaybeden MD-11F, pist sonundaki UPS kargo tesisine çarparak infilak etti.

Pylon Bağlantılarında Yorgunluk ve Aşırı Yük İzleri

Kazanın merkezinde yer alan sol motor pylonu üzerinde yapılan incelemelerde hem ön hem arka pylon bağlantı ayaklarında (lug) kritik yapısal kırılmalar tespit edildi.

NTSB ön analizine göre:

• Arka lug’da yorgunluk çatlakları, lug gövdesi ile delik yüzeyinin birleştiği bölgede yoğunlaştı.
• Ön lug’un iç yüzeyinde de benzer yorgunluk belirtileri saptandı.
• Ön lug’un dış yüzeyi ise tamamen aşırı yüklenme (overstress) nedeniyle aniden kırılmıştı.
• Arka bağlantıdaki küresel rulmanın iç yüzeyinde çevresel kırılma oluşmuş ve içteki bilye elemanı açığa çıkmıştı.

Bu bulgular motor pylonunun kalkış sırasında kritik yük altında önceden başlamış yorgunluk çatlağının genişleyerek ani kırılmaya dönüştüğünü ortaya koyuyor.

Bakım Kayıtları: Özel Ayrıntılı Kontroller Henüz Zamanı Gelmediği İçin Yapılmamıştı

NTSB, pylon arka bağlantısına ait özel detaylı kontrollerin MD-11 filosunda belirli yüksek döngü (cycle) eşiklerinde uygulandığını, bu uçağın ise henüz bu eşiğe ulaşmadığını doğruladı.

• Son genel görsel pylon kontrolü Ekim 2021’de yapılmıştı.
• Thrust link ve küresel rulman yağlaması ise kazadan sadece birkaç hafta önce, 18 Ekim 2025’te tamamlanmıştı.

Bu durum, yapısal yorgunluğun mevcut prosedürlerin öngördüğü kontrol aralıkları içinde fark edilemediğini işaret ediyor.

Kara Kutu Analizi Devam Ediyor

Hem CVR (kokpit ses kaydedicisi) hem FDR (uçuş veri kaydedicisi) kurtarıldı ve tüm veriler çözümlendi.
Mühendislik ekipleri şu anda:

• Metalurjik incelemeleri,
• Uçuş kontrol sistemi verilerini,
• Operasyonel parametreleri,
• Mürettebat iletişimini

eş zamanlı analiz ederek olası zincirleme arızaları ortaya çıkarmaya çalışıyor.

UPS MD-11 Filosunu Uçuşlardan Çekti – FAA Acil Direktif Yayımladı

Boeing’in tavsiyesi üzerine UPS, filosunun %9’unu oluşturan tüm MD-11 uçaklarını 7 Kasım’da yere indirdi. Şirket, “azami güvenlik” gerekçesiyle tüm incelemeler tamamlanana kadar uçuşların askıya alındığını duyurdu.

Ardından FAA, 8 Kasım’da 2025-23-51 Acil Uçuşa Elverişlilik Direktifini yayımlayarak tüm MD-11 ve MD-11F uçaklarının uçuşlarını durdurdu.
14 Kasım’da yayımlanan genişletilmiş direktif ise aynı pylon mimarisine sahip DC-10 serisi uçakları da kapsama dahil etti.

Tarihsel Benzerlik: AA Flight 191 Kazasıyla Yapısal Paralellikler

NTSB, ön raporda bulguların 1979 Chicago O’Hare’deki American Airlines Flight 191 kazasıyla yapısal benzerlik taşıdığına dikkat çekti. O kazada da DC-10’un motor pylon yapısındaki ayrılma, uçuşun kaybedilmesine yol açmıştı.

NTSB, UPS 2976 olayını “mühendislik, bakım, işletme ve tasarım faktörleri bir arada değerlendirilerek” incelemeyi sürdürüyor.

Soruşturma Devam Ediyor

NTSB’nin kapsamlı analiz süreci;

• pylon tasarımını,
• malzeme dayanımını,
• bakım geçmişini,
• uçuş ekibinin uygulamalarını,
• görüntü kayıtlarını
  bir araya getirerek nihai raporda kazanın kök nedenini belirleyecek.

UPS, FAA ve Boeing ise soruşturmayı tam desteklediklerini ve tüm filonun güvenli şekilde yeniden hizmete dönmesi için gerekli adımların atıldığını belirtiyor.