Katar’ın Hediye Ettiği 400 Milyon Dolarlık Başkanlık Jeti ABD’de Tartışma Yarattı
ABD Savunma Bakanlığı, Katar tarafından “şartsız bağış” olarak sunulan 400 milyon dolar değerindeki bir Boeing 747 VIP uçağını başkanlık uçağı olarak kullanmak üzere resmen kabul etti. Ancak bu alışılmadık karar, hem yasal hem etik yönden ciddi tartışmaları da beraberinde getirdi.
7 Temmuz 2025’te ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth ile Katar Savunma Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Saoud bin Abdulrahman Al Thani arasında imzalanan Mutabakat Zaptı (MoU), söz konusu uçağın ABD’ye hiçbir karşılık beklenmeksizin bağışlandığını belgeledi. Söz konusu belgeye CBS News tarafından ulaşıldı; ancak mutabakatın tüm detayları kamuoyuna açıklanmadı.
ABD, Uçağı “Olduğu Gibi” Teslim Alacak
Anlaşma kapsamında Katar’ın bağışladığı uçak, herhangi bir teknik veya güvenlik iyileştirmesi yapılmadan teslim edilecek. Bu kapsamda modernizasyon ve güvenlik yatırımlarının Pentagon tarafından karşılanacağı belirtildi. ABD Hava Kuvvetleri’nin, bu iyileştirmeleri finanse etmek için LGM-35A Sentinel nükleer füze programında kullanılmayan fonları aktarması planlanıyor.
Hukuki ve Anayasal Tepkiler Yükseliyor
Kararın ardından pek çok hukukçu ve sivil toplum kuruluşu, bu tür bir hediyenin ABD Anayasası’na aykırı olabileceği gerekçesiyle itirazlarını dile getirdi. Özellikle ABD Anayasası’nın Foreign Emoluments Clause (Yabancı Kazançlar Maddesi) olarak bilinen bölümüne göre, ABD Başkanı’nın yabancı bir devletten hediye kabul etmesi için Kongre onayı gerekiyor.
Söz konusu maddede, “Kâr ya da güvene dayalı herhangi bir kamu görevinde bulunan hiçbir kişi, Kongre’nin onayı olmadan herhangi bir kral, prens ya da yabancı devletten hediye, maaş, görev veya unvan kabul edemez” hükmü yer alıyor.
Trump Yönetimi ve Bağışın Arkasındaki İddialar
Trump yönetimi, Katar’ın bu uçağı gönüllü olarak teklif ettiğini savunuyor. Ancak çok sayıda kaynak, bu teklifin aslında Trump’ın mevcut başkanlık uçaklarının yenilenmesini beklemek istememesi üzerine ABD tarafından başlatıldığını öne sürüyor.
Özgür Basın Vakfı’nın (Freedom of the Press Foundation) yayımladığı hukuki değerlendirmede, bir etik uzmanı bu transferi “bir yabancı hükümetten ABD Başkanı’na yapılan, şimdiye kadarki en büyük ve en açık anayasal ihlal örneklerinden biri” olarak nitelendirdi. Konunun detaylarının ortaya çıkarılması için ABD Adalet Bakanlığı’na karşı dava da açıldı.
Bu alışılmadık ve yüksek profilli jet transferi, Washington’da siyasi ve hukuki bir krizi tetiklerken, kamuoyunun da tepkisini çekmiş durumda.
