ABD ve Avrupa Hava Trafiğinde Kriz: 1.263 Uçuş İptali, 3.900’ü Aşkın Gecikme ve Airbus A320 Direktifi Havacılığı Sarsıyor

ABD ve Avrupa, yıl sonu yoğunluğu sürerken hava taşımacılığında son yılların en büyük kesintilerinden birini yaşıyor. Bir yanda ABD’deki olumsuz hava koşulları nedeniyle binlerce uçuş sekteye uğrarken, diğer yanda Avrupa’da EASA tarafından yayımlanan acil direktif sebebiyle Airbus A320 ailesine ait bazı uçakların geçici olarak yere indirilmesi operasyonları daha da zorlaştırıyor.

ABD’de Kaos: 1.263 İptal, 3.941 Gecikme

FlightAware verilerine göre Southwest, American, United, SkyWest ve Envoy başta olmak üzere birçok havayolu bugün toplam 1.263 uçuşu iptal etmek ve 3.941 uçuşu geciktirmek zorunda kaldı.

Bu durum özellikle şu şehirlerde ciddi yoğunluk yarattı:

• Chicago (ORD) – yoğun kar ve buzlanma nedeniyle ortalama 300 dakikayı bulan gecikmeler
• Dallas, New York, Atlanta, Minneapolis, Miami – teknik sorunlar + hava koşulları birleşince terminal kalabalıkları zirve yaptı
• Nashville (BNA) – yerde beklemeler ve operasyonel kısıtlamalar nedeniyle 30+ dakikalık gecikmeler

ABD’nin en yoğun havalimanlarında terminaller dolarken, müşteri hizmet noktalarında uzun kuyruklar oluştu. Yolcuların çoğu saatlerce rebooking beklemek zorunda kaldı.

Avrupa’da Airbus A320 Alarmı: EASA’nın Acil Direktifi Operasyonları Zorluyor

Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), 29 Kasım itibarıyla yürürlüğe giren acil uçuşa elverişlilik direktifi (EAD) ile Airbus A319, A320 ve A321 uçaklarının belirli bir bölümünü kapsayan kritik bir düzenleme yayımladı.

Neden?

Geçtiğimiz haftalarda bir A320’nin autopilot açıkken komut dışı pitch-down (ani burun eğilmesi) yaşaması üzerine yapılan teknik inceleme, sorunu belirli bir ELAC (Elevator Aileron Computer) yazılım/sürüm kombinasyonuna bağladı.

Bu nedenle EASA:

• Etkilenen ELAC ünitelerinin derhal değiştirilmesini,
• Sorun çözülene kadar bu uçakların uçuş yapmamasını zorunlu kıldı.

Avrupa’daki büyük hub’larda (Frankfurt, Paris CDG, Amsterdam, Londra, Dublin) bu durum kapasite baskısını artırırken, yıl sonu yoğunluğu nedeniyle gecikmeler daha da belirgin hale geldi.

İki Kıtanın Ortak Sorunu: Hava Koşulları Daha da Kötüleştiriyor

ABD’de soğuk hava dalgası operasyonları kilitlerken, Avrupa’da da yağış, düşük görüş ve buzlanma, zaten Airbus A320 zorunlu bakımlarıyla mücadele eden havayolları için yeni gecikmeler yaratıyor.

ABD’de Etkilenen Havalimanları

• Chicago O’Hare (ORD): Kar ve buzlanma -> 300 dakikaya varan gecikmeler
• Minneapolis–St. Paul (MSP): Deicing kuyruğu -> bağlantılı uçuşlarda domino etkisi
• Nashville (BNA): Yer operasyonu sıkıntıları -> ortalama 37 dakika gecikme

Avrupa’da Durum

• Airbus A320 ailesinde ELAC değişimi süren havayolları filo planlamalarını yeniden yapıyor.
• Özellikle Almanya, Hollanda ve İrlanda’da yoğunluk belirgin seviyede arttı.
• Kötü hava koşulları—özellikle Kuzey ve Orta Avrupa’da—slot kısıtlamalarını tetikledi.

Yolcular Ne Yapmalı? — 5 Maddelik Acil Yol Haritası

1. Uçuş durumunu sık sık kontrol edin.
   Havalimanı ekranları gecikmeli güncellendiğinden havayolu uygulaması en doğru kaynaktır.
2. Havalimanına erken gidin.
   Özellikle ABD’de rebooking işlemleri saatler sürebiliyor.
3. Alternatif uçuşları takip edin.
   Bazı havayolları ücretsiz rebooking penceresi açtı. (Yurt içi & bölgesel uçuşlarda esneklik sağlanıyor.)
4. Bagaj gecikmelerine karşı hazırlıklı olun.
   Yoğun operasyon dönemlerinde transfer bagajlarında gecikme riski artıyor.
5. Sigorta / Ücret iadelerini kontrol edin.
   Birçok poliçe gecikme-iptal durumunda konaklama, yemek veya nakit iadesi içeriyor.

Küresel Havacılık Eş Zamanlı Bir “Fırtına” Yaşıyor

ABD’deki sert kış koşulları ve Avrupa’daki teknik zorunluluklar aynı anda yaşanınca küresel hava trafiğinde büyük çaplı bir tıkanma ortaya çıktı.

Önümüzdeki 48–72 saat boyunca:

• ABD’de kötü hava,
• Avrupa’da Airbus’ın ELAC değişim süreci,
• Artan yolcu yoğunluğu

nedeniyle kesintilerin devam etmesi bekleniyor.

Havayolları hem teknik gereklilikleri yerine getirmek hem de operasyonlarını yeniden düzenlemek için yoğun mesai harcarken, hava yolcularının esnek plan yapması ve güncel bilgilendirmeleri yakından takip etmesi kritik önem taşıyor.