Airbus’tan Küresel Güvenlik Uyarısı: 6 Bin Airbus A320 Uçağı Etkilendi
Dünyanın önde gelen uçak üreticilerinden Airbus, hizmetteki yaklaşık 6 bin A320 tipi uçak için uluslararası bir “Operatör Uyarı Bildirimi” (AOT) yayımladı. Bildirim, kısa süre önce yaşanan bir olayın ardından, yoğun güneş radyasyonunun uçuş kontrol sistemlerinde kritik veri bozulmalarına yol açabileceğini gösteren teknik analizlere dayanıyor.
Olayın Arka Planı
- 30 Ekim 2025’te JetBlue Airways’e ait bir A320 uçağı, Cancun–Newark seferi sırasında hiçbir pilot komutu olmadan ani bir irtifa kaybı yaşamış, uçağın iniş kontrolü karmaşık şekilde etkilenmiş ve Florida’daki Tampa Havalimanı’na acil iniş yapılmıştı. Bu olayda bazı yolcular hafif ve orta düzeyde yaralanmıştı.
- Yapılan teknik incelemede, uçağın “ELAC” adlı uçuş kontrol bilgisayarında (Elevator and Aileron Computer) kullanılan yazılımın, yoğun güneş radyasyonu altında seyir kontrol verilerini bozabileceği belirlendi. Bu bozulma, kontrol yüzeylerine hatalı komut gitmesine; potansiyel olarak dekompresyon ya da uçuş kontrol kaybına sebep olabiliyordu.
Airbus’tan Alınan Acil Tedbir Kararı
- Airbus, dünya genelindeki A320 filosu için tüm operatörlere “Acil Operatör Uyarısı (AOT)” iletti. Bu bildirime göre, etkilenen uçaklarda ya acil yazılım güncellemesi ya da gerekirse donanım koruması uygulanacak. Uygulama yapılmadan uçakların ticari seferlere alınmaması kararı verildi.
- Güncelleme süreci genelde eski yazılıma dönmeyi içeriyor; birçok uçakta bu işlem yalnızca birkaç saat sürecekken, özellikle eski donanımlı yaklaşık 1.000 uçakta donanım değişimi gerekebileceği; bu durumda onarımın haftalar sürebileceği belirtiliyor.
- Bu hamle, Airbus tarihinin en büyük geri çağırma/uyarım operasyonlarından biri olarak görülüyor.
Küresel & Türkiye Bazında Etkiler
- Eğer tüm kontroller tamamlanana kadar uçaklar seferden çekilecek olursa, özellikle kısa–orta mesafeli hatlarda ciddi sefer aksaklıkları, iptaller ve gecikmeler yaşanabilir.
- Türkiye’de faaliyet gösteren operatörlerden Türk Hava Yolları (THY), AJet ve Pegasus Hava Yolları, Airbus’ın bildirimini dikkate alarak filolarındaki A320 uçaklarını geçici olarak seferden çektiğini duyurdu. THY’ye göre, 8 uçak bu kapsamda kontrol ediliyor. AJet ise 7 uçak için gerekli işlemlerin başlatıldığını bildirdi.
- Havacılık otoriteleri, bu acil yazılım/donanım güncellemesinin tamamlanana kadar uçuş güvenliğini temin etmek amacıyla ilgili direktifi (örneğin European Union Aviation Safety Agency – EASA) resmi hale getirdi.
Airbus’tan Yolcu ve Havayollarına Açıklama
Airbus, yaptığı açıklamada bu kararların yolcular ve havayolları için operasyonel aksaklıklara yol açabileceğini kabul etti; ancak “güvenliği birinci önceliğimiz” vurgusuyla bu tedbirleri derhal uygulamaya koyduklarını belirtti. Firma, havayollarıyla yakın temas halinde çalışarak filonun güvenli ve yeniden uçuşa elverişli hâle getirilmesini sağlama sözü verdi.
