Havacılık endüstrisi bütün varlığıyla Doğu pazarlarından pay alma yarışında. Sivil, askeri ve savunma amaçlı tüm havacılık faaliyetlerinde Batı ile Doğu ilk defa bu kadar yakınlaşıyor. İki yılda bir Singapur’da yapılan Airshow’a katılım, havacılık fuarındaki konferanslar da bunu gösteriyor.
Uçak bakım, onarım ve eğitim faaliyetleri için Boeing, Airbus gibi firmalar başta olmak üzere ciddi atılımlar söz konusu. Üzerinde çalışılan çeşitli zaman aralıklı projeksiyonlarda Batı pazarlarının daralacağı, Doğu’nun yükselişini devam ettireceği gerçeği her kategorideki iş jeti pazarını da hareketlendirmiş durumda.
Ancak Avrupa Birliği’nin Doğu’ya karşı başlattığı havacılıkta emisyon ticaretine uyma yolunda yaptırımları sıkılaştırmaya çalışması, ilişkileri biraz gerecek gibi görünüyor.
Doğu’nun havacılık otoriteleri Singapur’da katıldıkları çeşitli konferanslarda özellikle bu konuyu gündeme getirdi. Ayrıca Amerika ve Çin’in de AB’nin bu kararından rahatsız olduğunu Pasifik Asya Seyahat Birliği (PATA) Başkanı bizzat ifade etti. Batı’nın Doğu’daki rekabetinde kırılma etkisi yapan bu noktayı galiba Amerika iyi değerlendirmiş olacak ki, fuara özel dergi hazırlanmış ve Başkan Obama da özel mesaj yayınlamış.
ASYA-PASİFİK ÜRETİCİLERİ HEYECANLANDIRIYOR
Geçen yıl Airbus’ın 1600 adetlik siparişinin yarısı Asya pazarından geldi. Boeing, tarihinin en büyük siparişi olan 22.4 milyar dolar değerinde 230 uçaklık siparişi yine bu pazardan aldı. Asya’nın 2030’a kadar küresel yolcu sayısının yüzde 33’üne sahip olacağı öngörülüyor. Büyüyen Asya pazarı havacılık sektörünü heyecanlandırırken bu seneki fuar siparişler açısından sönük geçti.
Lion Air Boeing’e verdiği 230 uçaklık siparişini kesinleştirdi. Kasım ayında ABD Başkanı Obama’nın katıldığı bir törenle açıklanan siparişin anlaşması Singapur Airshow’da imzalandı. Anlaşma 22.4 milyar dolar değerinde 737 siparişini kapsıyor. Siparişlerin 201’i Boeing’in yeni duyurduğu 737 MAX modeli için verilirken 29’u menzili uzatılmış 737-900’lerden oluşuyor. Havayolunun ayrıca 150 uçaklık sipariş opsiyonu bulunuyor. Lion Air ayrıca ATR ile alt markası Wings Air için 610 milyon dolar değerinde 27 adet ATR 72-600 uçağı almak üzere anlaşma imzaladı.
ÇİNLİ COMAC FUARI KAÇIRMADI
Çin Ticari Uçak Şirketi (Comac) BOC Havacılık’tan 20 adet C919 için sipariş aldı. BOC Havacılık, Çin’in ilk büyük yolcu uçağı için sipariş veren 11’inci firma oldu. Anlaşmayla C919’un aldığı sipariş sayısı 235’e çıkmış oldu. C919 ile Comac, Airbus ve Boeing’in pazardaki hâkim konumlarını sarsmak istiyor. 168 koltuklu uçak için Çin’in üç büyük havayolu Air China, China Southern ve China Eastern de sipariş verdi. GE uçağın motorları için tedarikçi olurken Kanadalı Bombardier de Comac ile işbirliği yapmak için görüşmeler sürdürüyor. Comac ve Bombardier’in C919’u üretmek için işbirliği yapması da gündemde.
C191’un ilk uçuşunu 2014’te yapması planlanıyor, hizmete girmesi ise iki yıl sonra (2016) olacak. Comac, uçağın aynı sınıftaki mevcut uçaklardan yüzde 20 daha hafif ve yüzde 10 daha ucuz olacağını söylüyor. Çinli üretici, kompozit materyallerden ve alüminyum-lityum alaşımdan üretilecek C919’un bir yıl içinde montajına başlayacak.
BOEING’TEN 787 AIRBUS’TAN TANKER UÇAK
Boeing, havacılık endüstrisine en son katılan 787 modeliyle fuarda isminden en fazla bahsettiren üretici oldu. Özellikle havayolu yetkilileri ve diplomatlardan normal fuar katılımcıları uçağı gezme fırsatı bulamadı. Airbus ise şu an İngiltere Hava Kuvvetleri filosunda yer alan A330 MRTT tanker uçağını sadece iki gün için fuarda tuttu. MRTT’nin fuarı ziyaret etmesinin en büyük sebebi Singapur Hava Kuvvetleri’nin (RSAF) bu uçağa sipariş vereceği beklentisi oldu.
UÇAK İDDİASINDAKİ TÜRKİYE EN BÜYÜK PAZARDA YOK!
Singapur Airshow’da dünyanın her yerinden şirketler vardı ama her fırsatta havacılık endüstrisine önem verdiğini, milli savaş uçağı, yerli yolcu uçağı iddiasını gündeme getiren Türkiye’den tek bir şirket dahi yoktu. Dünyadaki gelişmelere bu kadar yabancı, özgüveni olmayan bir ülke nasıl oluyor da her adımında uluslararası arenadaki firmalarla işbirliği zorunlu olan bir sektörde kendini yok sayıyor. Dünya havacılığının en büyük pazarına ürün çıkaramayanlar, ancak içeride bizleri oyalayabilir.
TÜRKİYE’DEN 6 UÇAK SİPARİŞ VAR AMA BİLEN YOK
Türkiye’den Seabirds Airlines, fuarda Kanadalı Viking Air’in ürettiği denize inebilen pervaneli Twin Otter Series 400’den 6 adet sipariş verdi. Ancak ertesi gün fuar için özel yayın yapan medyada bile Türkiye adına tek etkinlik olan uçak siparişi doğru düzgün yer almadı.
JACKIE CHAN’İN UÇAĞI FUARDAYDI
Brezilyalı Embarer, Jackie Chan’in ilgi çeken sarı-kırmızı boyalı uçağıyla akıllı bir tanıtıma imza attı. Çin’de ilk Embraer kullanıcısı olan Chan, aynı zamanda şirketin marka elçisi oldu. Chan’in uçağının üzerinde oğlunun isminin baş harfleri V.C. yer alıyor. Oldukça ilgi toplayan uçağın dış boya tasarımı ise Chan’e ait.
Singapur Airshow sipariş durumu
Lion Air 230 Boeing 737
BOC Aviation 20 Comac C919
Garuda 18 Bombardier CRJ1000
Alafco 35 Airbus A320neo
Lion Air 27 ATR 72-600
Lion Air 4 Hawker 900XP
